Największym kapitałem każdej firmy jest pracownik. By jego praca przynosiła wymierne efekty, należy zapewnić mu odpowiednie stanowisko do wykonywania swoich obowiązków.

Wzorcowym przykładem komfortowego i funkcjonalnego stanowiska pracy jest kokpit w myśliwcu. To właśnie projektowanie kokpitów zapoczątkowało myślenie o ergonomicznej postawie i warunkach pracy. Układ fotela, przyrządów i panelu sterowania zapewnia pilotowi najbardziej komfortowe warunki i jednocześnie eliminuje źródła chorób zawodowych. A tych nie brakuje w żadnym zawodzie. Do najczęstszych chorób związanych z nieergonomiczną organizacją stanowiska pracy należą m.in.: bóle kręgosłupa i karku, zaburzenia ostrości widzenia, zawroty i bóle głowy, zespół cieśni nadgarstka, zaburzenia krążenia, usztywnienie mięśni i przemęczenie. Często pracownicy z tego powodu chodzą na zwolnienia lekarskie, co ewidentnie jest stratą dla pracodawcy w aspekcie kosztowym, jak również w aspekcie organizacji pracy i wykonywania zadań.

– Koszty związane z brakiem odpowiedniej organizacji pracy i wykonywania zadań są bardzo wysokie. Jeżeli z powodu chorób zawodowych lub wypadków przy pracy traconych jest 30 dni, oznacza to, że pracodawca musi ponieść dodatkowe koszty związane z jednomiesięcznym wynagrodzeniem pracownika – mówi dr Piotr

Wachowiak ze Szkoły Głównej Handlowej. – Biorąc pod uwagę tylko przeciętne wynagrodzenie, jest to kwota prawie 3,8 tys. zł.

Z badań opublikowanych w roku 2010 przez brytyjską Commission for Architecture and Build Environment wynika, że nawet jakość powietrza i oświetlenie mogą przyczynić się do spadku liczby nieobecności pracowników i zwiększyć ich produktywność nawet o 20 proc.

Komfort pracy przy komputerze to nie tylko kwestia sprzętu dobrej jakości. Nawet najlepsze urządzenia źle ustawione wymuszają nienaturalne pozycje i nadmierne obciążenie ciała. Dlatego jednym z podstawowych elementów ergonomicznego stanowiska pracy jest ustawienie monitora oraz klawiatury we właściwej pozycji. Prawidłowo powinien on znajdować się poniżej linii wzroku, na wprost pracownika.

Prostym sposobem na poprawienie ergonomii pracy przy komputerze jest użycie podstawy pod monitor czy notebooka. Z kolei aby zyskać więcej wolnej powierzchni na biurku, wystarczy przymocować do niego szufladę na klawiaturę. Ważna jest także odpowiednia pozycja rąk podczas pisania na klawiaturze. W jej zachowaniu pomagają specjalne podkładki pod nadgarstki. Ich kształt dostosowuje się indywidualnie do siły nacisku ręki i temperatury ciała.

Sprawność na 5

Dążąc do usprawnienia organizacji pracy, na bazie filozofii japońskiej powstał system 5S. Jest on zbiorem 5 prostych zasad i jednocześnie narzędziem utrzymania porządku, czystości i dobrej organizacji w miejscu pracy. Jego nazwa pochodzi od pięciu japońskich słów: Seiri, Seiton, Seiso, Seiketsu oraz Shitsuke. Analogiczne wyrażenia w języku polskim oznaczają: sortowanie, systematykę, sprzątanie, standaryzację oraz samodoskonalenie.

Stosowanie 1S polega na usuwaniu nieprzydatnych przedmiotów z miejsca pracy (1S), wizualnym umieszczaniu wszystkich potrzebnych rzeczy na swoim miejscu (2S) oraz na utrzymaniu biurka lub blatu roboczego w nienagannej czystości (3S). Poprzez standaryzację wykonywania tych czynności (4S), dyscyplinę oraz ciągłe usprawnianie metod pracy (5S) tworzony jest system zapewniający sprawne działanie.

Metoda pozwala na zwiększenie wydajności pracy, zmniejszenie awaryjności maszyn, podniesienie jakości produktów, obniżenie kosztów produkcji, a także podniesienie kwalifikacji całej załogi. Można stosować ją w firmach zarówno sektora produkcyjnego, jak i usługowego.

Ryzyko zawodowe

Praca przy komputerze nie pozostaje także bez wpływu na układ mięśniowo-szkieletowy. Pozornie drobne kłopoty z szyją, barkami oraz plecami prowadzą w dłuższej perspektywie do stanów zwyrodnieniowych tych okolic. Niewłaściwe

warunki pracy biurowej oddziałują negatywnie również na wzrok, wywołując zaburzenia ostrości widzenia oraz suchość i pieczenie pod powiekami.

Przy projektowaniu stanowiska pracy należy zwrócić szczególną uwagę na zachowanie prawidłowej postawy pracownika, właściwie zaaranżować przestrzeń na biurku oraz wprowadzić poprawne ustawienie monitora i ułożenia dokumentów. Koszt wyposażenia stanowiska pracy w podnóżek, podstawę pod monitor, podkładkę pod nadgarstek i uchwyt na dokumenty to ok. 210 zł. W zamian pracownicy są bardziej zadowoleni z pracy, dzięki czemu są w nią bardziej zaangażowani. Co więcej, dbałość o komfort pracy może mieć pozytywny wpływ na wizerunek firmy jako dobrego pracodawcy. A to z kolei pomaga w procesie pozyskiwania najlepszych na rynku pracowników.

Bolesław Adamiec