Rama (ościeżnica) zwykle powstaje z drewna sosnowego, rzadziej z PVC (trwałość i wytrzymałość ram z tych obu materiałów nie różnią się znacząco). Drewno, zaimpregnowane przemysłowo i klejone warstwowo, w fabryce maluje się jeszcze dwu- lub trzykrotnie lakierem – bezbarwnym lub białym. Natomiast tworzywo z komorowych profili PVC, usztywnione stalą, zabarwia się w masie na kolor biały albo brązowy, ew. pokrywa okleiną. Na zewnątrz ramy z drewna i PVC zabezpiecza się osłoną z blachy aluminiowej, rzadziej z blachy miedzianej bądź cynkowo-tytanowej.
Kołnierz uszczelniający, wykonany z blachy aluminiowej, konieczny jest do zapewnienia szczelności osadzenia ościeżnicy w dachu. Dostosowuje się go do rodzaju pokrycia (płaskiego bądź falistego) i kompletuje ze specjalnym fartuchem do okien dachowych. Górną i boczne krawędzie kołnierza umieszcza się pod pokryciem, dolny brzeg wywija na powierzchnię dachu. W miejscach wskazanych przez producenta wkłada się uszczelki, a w razie potrzeby połączenia wypełnia się dodatkowo masą elastyczną. Podczas obsadzania okna dachowego w ocieplanych połaciach należy odpowiednio ukształtować materiał izolacyjny oraz zapewnić ciągłość folii paroszczelnej i paroprzepuszczalnej. Do łączenia okien w zestawy wykorzystuje się kołnierze combi, umożliwiające prawidłowe odprowadzenie wody opadowej.
Rama skrzydła powstaje tak jak ościeżnica. W oknie dachowym bardzo ważna jest jakość i współczynnik przenikania ciepła. Obecnie oferuje się cieplejsze pakiety trzyszybowe, a za dopłatą szyby antywłamaniowe, absorpcyjne, refleksyjne.
TYPY OKIEN I SPOSÓB ICH OTWIERANIA
Komfort użytkowania wynika z wybranego rodzaj okna i sposobu jego otwierania. Ze względu na sposób otwierania, okna dachowe dzielą się na kilka typów:
Obrotowe. Najpopularniejszy i najtańszy, przewidziany na dachy o nachyleniu 15-90°. Szybę zewnętrzną łatwo myje się po obróceniu skrzydła o 180°. Umożliwia to oś obrotu usytuowana w Vi jego wysokości (fachowcy zalecają, żeby oś znajdowała się na wysokości oczu stojącego człowieka). Okno otwiera się za pomocą klamki, umieszczonej na dolnej ramie skrzydła. Kiedy klamka jest na górnej ramie, należy zamontować okno tak, aby znajdowała się na wysokości do 2 m. Odmianą okien obrotowych są okna wysokoosiowe. przeznaczone na dachy o nachyleniu 20-65°. Ten nowoczesny typ ma oś obrotu w 2/3 wysokości skrzydła. Unoszenie go wspomagają siłowniki, które podrażają taki wyrób.
Uchylne. Oś obrotu jest w górnej krawędzi ramy. Jeśli w sąsiedztwie nie ma drugiego okna, trudno umyć zewnętrzną szybę (dlatego okna najlepiej ustawiać jedno obok drugiego).
Uchylno-obrotowe. Typ najwygodniejszy, lecz najbardziej skomplikowany konstrukcyjnie i najdroższy, bo obsługę ułatwiają dwie osie obrotowe – ta na górnej krawędzi umożliwia uchylanie skrzydła do 30-45°, a oś w Vi ramy służy do obracania skrzydła o 180°. Przewidziane na dachy o nachyleniu 15-55°.
Rozwieralne (wyłaz dachowy). Oś obrotu zamontowana jest na prawej lub lewej krawędzi ramy. Skrzydło otwiera się na bok. Przypadkowemu zatrzaśnięciu otwartego okna zapobiega blokada.
Dla wygody użytkowania okna dachowego i spektakularnego oświetlenia wnętrza pod dachem, obecnie coraz częściej wybiera się nowe typy okien, takie jak: Przekształcające się po otwarciu w lukarnę lub w balkon stosuje się w dachach bez ścianki kolankowej i z kątem nachylenia 40-50°. Dolna część okna po otwarciu tworzy szklaną balustradę, górna – szklany daszek.
Kolankowe albo z nadstawką – pierwsze składają się z dwóch okien – dachowego i typowego pionowego, umieszczonego w ściance kolankowej. Drugie to okno dachowe przedłużone na górze o okno nierozwieralne. Oba typy wyglądają nowocześniej i ciekawiej od zwykłych okien dachowych.
Panoramiczne – np. o wymiarach 2,60 x 1,70 m, dają wyjątkowo szeroki widok z dachu.
LICZBA, ROZMIAR, LOKALIZACJA
Najbardziej równomierne oświetlenie poddasza lub strychu zapewniają 2 lub 3 mniejsze okna, usytuowane w różnych miejscach dachu (prawidłowo rozplanowane mogą dostarczyć 20-50% więcej światła, niż jedno większe). Niekiedy jednak warto zgrupować okna w duże zestawy – pionowe bądź poziome, albo stworzyć przeszklenia w szczycie dachu, po obu stronach kalenicy.
Długość okna należy dopasować do kąta nachylenia połaci dachu. Im mniejszy kąt, tym okno powinno być dłuższe. Choć lepsze doświetlenie pomieszczenia uzyskuje się, montując okno możliwie wysoko, na co dzień lepiej sprawdzają się okna z dolną krawędzią na wysokości 1-1,30 m od podłogi. W takim położeniu można je ręcznie otwierać i zamykać, regulować nawiewnik i akcesoria, myć szyby. W przypadkach, kiedy znajdują się na dużej wysokości, do obsługi służą specjalne drążki (teleskopowe o dł. 1 m rozsuwają się do dl. 2,40 m). W miejscach, gdzie dostęp do okna jest utrudniony (np. w szczycie dachu), lepiej zainstalować automatykę, najwygodniej bezprzewodową.
Szerokość okna ma znaczenie podczas jego osadzania. Najlepiej, gdy pasuje do rozstawu krokwi, więc producenci dostosowują wyroby do typowych rozstawów krokwi i najpopularniejszych w Polsce kątów nachylenia dachu. Okna połaciowe mają ok. 10 standardowych rozmiarów (najpopularniejsze to 78 x 118 cm i 78 x 140 cm), ale na zamówienie można mieć wyroby w dowolnym rozmiarze i kształcie, z wybranym sposobem otwierania. W komplecie z oknem dachowym nabędziemy wkręty, kliny i kształtowniki montażowe. Powinno się dokupić kołnierz uszczelniający, odpowiedni do danego pokrycia dachowego. Ponadto, na połączeniu okien z połacią dachu należy zlikwidować mostek cieplny. Decydując się na okna w dachu, warto wiedzieć, że zalegają cy na nich śnieg zaciemni wnętrza, skrzydła wymagają zamykania w czasie deszczu i wiatru I chyba że wyposaży się je w odpowiednie czujniki), oraz że trzeba się liczyć z koniecznością dołożenia akcesoriów okiennych: rolet, moskitier.
